Ngày 7-12, Bộ Y tế phối hợp với "Hội nghị đánh giá công nghệ y tế Việt Nam năm 2021 - Ứng dụng bằng chứng đánh giá tác động ngân sách trong xây dựng gói quyền lợi bảo hiểm y tế (BHYT)".
Đánh giá công nghệ để hoạch định chính sách y tế
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn, hiện nay, ở nhiều quốc gia trên thế giới, đánh giá công nghệ y tế nói chung và đánh giá kinh tế dược nói riêng đã và đang được coi là công cụ quan trọng đối với quá trình thiết lập ưu tiên và hoạch định chính sách y tế, đặc biệt trong việc xây dựng các gói quyền lợi BHYT. Ở Việt Nam, trong bối cảnh nguồn lực dành cho y tế ngày càng trở nên khan hiếm, Quỹ BHYT phải bao phủ ngày càng nhiều dịch vụ y tế, thì việc đánh giá công nghệ y tế cần được phát triển và ứng dụng trong quá trình hoạch định chính sách y tế, chính sách BHYT. "Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã nêu rõ nhiệm vụ quan trọng của hệ thống y tế là xây dựng các tiêu chuẩn và triển khai công tác đánh giá công nghệ y tế để xác định các can thiệp y tế có hiệu lực, hiệu quả, chi phí thấp, bảo đảm chất lượng dịch vụ y tế" - ông Sơn nhấn mạnh.
Ông Sơn cho rằng để việc xây dựng chính sách y tế đặc biệt là xây dựng gói quyền lợi BHYT có những thay đổi mang tính đột phá, ngày càng minh bạch, dựa trên bằng chứng khoa học rõ ràng, bảo đảm lợi ích hài hòa của tất cả các bên liên quan, bảo đảm khả năng chi trả của Quỹ BHYT thì việc xây dựng phát triển hệ thống đánh giá công nghệ y tế là rất cần thiết và quan trọng. Bộ Y tế đã và đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng Dự thảo Luật BHYT sửa đổi, trong đó nhấn mạnh việc xây dựng các gói quyền lợi BHYT cần dựa trên các bằng chứng đánh giá công nghệ y tế, đặc biệt các bằng chứng về chi phí - hiệu quả và đánh giá tác động ngân sách. Từ năm 2018 đến nay hội nghị đánh giá công nghệ y tế đã được tổ chức hằng năm nhằm phát triển năng lực đánh giá công nghệ y tế tại Việt Nam và tăng cường ứng dụng vào việc xây dựng chính sách y tế, đặc biệt là chính sách BHYT.
Tại hội nghị lần này, có sự tham dự của hơn 500 đại biểu (trực tiếp và trực tuyến) đến từ các vụ, cục của Bộ Y tế; các ban, trung tâm của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; các chuyên gia kinh tế y tế đến từ Hội Khoa học Kinh tế y tế Việt Nam và 11 trường đại học trên cả nước; đại diện các tổ chức trong nước và quốc tế. "Các lớp tập huấn và hội thảo vệ tinh bên lề hội nghị sẽ cung cấp những kiến thức cơ bản về các phương pháp đánh giá công nghệ y tế như tổng quan hệ thống, phân tích gộp, phân tích chi phí - hiệu quả, phân tích tác động ngân sách; ứng dụng đánh giá công nghệ y tế nhằm lựa chọn các can thiệp y tế trong lĩnh vực ung thư, tim mạch, đột quỵ… Mục tiêu chính của đánh giá công nghệ y tế là giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định lựa chọn và triển khai các công nghệ y tế, can thiệp y tế phù hợp nhất với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể" - Thứ trưởng Bộ Y tế thông tin thêm.
Nhiều dịch vụ y tế được Quỹ BHYT chi trả
Theo dược sĩ Vũ Nữ Anh, Vụ BHYT (Bộ Y tế), ở Việt Nam, trong bối cảnh nguồn lực dành cho y tế ngày càng trở nên khan hiếm, Quỹ BHYT phải bao phủ ngày càng nhiều dịch vụ y tế thì đánh giá công nghệ y tế, đặc biệt là đánh giá kinh tế dược, đánh giá tác động ngân sách cần được phát triển và ứng dụng trong quá trình hoạch định chính sách y tế, xây dựng kế hoạch, quản lý và thực hành lâm sàng. Để thực hiện nhiệm vụ này, đại diện Bộ Y tế cho biết thời gian qua Bộ Y tế đã xây dựng và ban hành tiêu chí yêu cầu về bằng chứng đánh giá công nghệ y tế trong xây dựng Danh mục thuốc thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT. Triển khai xây dựng mạng lưới đánh giá kinh tế dược nhằm kết nối giữa Bộ Y tế, BHXH Việt Nam, Sở Y tế, cơ sở KCB với chuyên gia kinh tế y tế.
Cũng theo Bộ Y tế, trong quá trình xây dựng Danh mục thuốc thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT ban hành kèm theo Thông tư số 30/2018/TT-BYT, lần đầu tiên, Bộ Y tế đã chính thức ban hành 4 bộ nguyên tắc, tiêu chí xây dựng danh mục. Cụ thể, tiêu chí loại bỏ thuốc ra khỏi danh mục; tiêu chí bổ sung thuốc mới vào danh mục; tiêu chí đối với thuốc cần quy định tỉ lệ, điều kiện thanh toán đối với thuốc; tiêu chí đối với thuốc được mở rộng hạng bệnh viện. Trong đó, yêu cầu bắt buộc các đơn vị phải cung cấp báo cáo đánh giá tác động ngân sách đối với các thuốc đề xuất bổ sung mới vào danh mục, đề xuất mở rộng tỉ lệ, điều kiện thanh toán, mở rộng hạng bệnh viện được sử dụng. Nhờ đó, đã lựa chọn được thuốc an toàn, hiệu quả đáp ứng nhu cầu điều trị, bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT và phù hợp với khả năng chi trả của Quỹ BHYT. Đánh giá, dự báo tác động ngân sách được coi là một công cụ đắc lực đã được sử dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới trong ứng dụng ra các quyết định chi trả. "Trong thời gian tới, việc sử dụng bằng chứng đánh giá công nghệ y tế, bằng chứng về đánh giá tác động ngân sách trong xây dựng chính sách thuốc BHYT sẽ không còn mang tính khuyến khích mà chắc chắn sẽ trở thành yêu cầu bắt buộc, nhất là đối với các thuốc đề xuất bổ sung mới vào danh mục" - Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh.
Tại hội nghị, các báo cáo viên đã chia sẻ những kết quả về việc ứng dụng bằng chứng đánh giá công nghệ y tế, đặc biệt ứng dụng bằng chứng đánh giá tác động ngân sách của thuốc trong xây dựng danh mục thuốc BHYT tại Việt Nam. Trao đổi kinh nghiệm của các nước trên thế giới về ứng dụng bằng chứng đánh giá tác động ngân sách của thuốc trong toàn bộ quá trình xây dựng chính sách thuốc BHYT. Thảo luận về kế hoạch, định hướng xây dựng chính sách gói quyền lợi BHYT tại Việt Nam trong thời gian tới…
Khánh Anh