Sáng ngày 27/11/2018, tại Hà Nội, Văn phòng Chính phủ và Ban Kinh tế Trung ương đồng tổ chức“Hội nghị trực tuyến tổng kết toàn quốc và Triển lãm quốc gia về thành tựu 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn”. Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì Hội nghị. Đồng chủ trì Hội nghị có các đồng chí: đồng chí Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Kinh tế Trung ương; đồng chí Trịnh Đình Dũng, Ủy viên TW Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Cao Đức Phát, Ủy viên TW Đảng, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương; đồng chí Chu Ngọc Anh, Ủy viên TW Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Ủy viên TW Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; đồng chí Thào Xuân Sùng, Ủy viên TW Đảng, Chủ tịch Hội nông dân Việt Nam.
Cùng dự Hội nghị có hơn 500 đại biểu tại đầu cầu truyền hình Hà Nội đại diện lãnh đạo ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương; đại diện đại sứ quán các nước, các tổ chức quốc tế, đại diện cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề, các tổ chức tín dụng, ngân hàng, nhà nghiên cứu cùng trên 100 đại biểu tại các đầu cầu mỗi tỉnh, thành phố.
Toàn cảnh Hội nghị.
Nghị quyết tam nông: 10 năm nhìn lại
Phát biểu khai mạc và đề dẫn tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Văn Bình, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, Nghị quyết số 26 của Hội nghị Trung ương 7 Khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nghị quyết lịch sử đầu tiên của Đảng đề cập toàn diện đến cả 3 lĩnh vực nông nghiệp - nông dân - nông thôn, trong đó khẳng định nông dân là chủ thể, xây dựng nông thôn mới là căn bản, phát triển toàn diện nông nghiệp là then chốt. Giải quyết tốt vấn đề nông nghiệp - nông dân - nông thôn là nhiệm vụ chính trị quan trọng của toàn Đảng, toàn dân, không chỉ đến năm 2020 mà còn cho suốt chặng đường xây dựng và phát triển đất nước.
Đồng chí cho biết, sau khi Nghị quyết được ban hành, Chính phủ đã có chương trình hành động gồm 3 chương trình mục tiêu quốc gia, 9 đề án quy hoạch và 36 đề án chuyên ngành. Nghị quyết đã được các cấp ủy và cả hệ thống chính trị nỗ lực triển khai thực hiện nghiêm túc, đạt nhiều kết quả mang tính đột phá, cải thiện rõ rệt đời sống của đa số nông dân.
Theo đó, nông nghiệp chuyển mạnh sang sản xuất hàng hóa cạnh tranh quốc tế. Cơ cấu sản xuất từng ngành được điều chỉnh, chuyển đổi theo hướng phát huy lợi thế của mỗi địa phương và cả nước gắn với nhu cầu thị trường. Giá trị sản xuất trên 1 đơn vị diện tích tăng lên, năm 2017 đạt 90,1 triệu đồng/ha đất trồng trọt. Xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2017 đạt 36,5 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với năm 2008. Giá trị sản xuất công nghiệp ở nông thôn có xu hướng tăng trưởng cao hơn mức tăng trưởng giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp, bình quân giai đoạn 2008 - 2017 đạt 12,2%.
Tính đến 30/6/2018 cả nước có 3.069 xã (34,4%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân đạt 13,7 tiêu chí/xã; có 43 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới.
Đặc biệt, nhờ ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất đã giúp nâng cao trình độ KH&CN của nền nông nghiệp, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng KH&CN. Liên tục có nhiều tiến bộ kỹ thuật được đưa vào sản xuất, ngày càng nhiều doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất. Trình độ cơ giới hóa nông nghiệp được nâng cao nhanh. Công tác đào tạo, tập huấn, chuyển giao công nghệ cho nông dân được đẩy mạnh. Trong 8 năm (từ 2010 - 2017), đã có 7,2 triệu lao động nông thôn được học nghề, trong đó 3,98 triệu lao động được đào tạo theo Đề án Hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn.
Tuy nhiên, theo đồng chí Nguyễn Văn Bình, bên cạnh những thành tựu đạt được, việc thực hiện Nghị quyết 26 về tam nông vẫn còn những tồn tại, yếu kém. Đến năm 2020, một số mục tiêu do Nghị quyết đề ra có khả năng không đạt nếu không có những giải pháp đột phá và sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời. Do đó, mục tiêu quan trọng nhất của Hội nghị này là cung cấp thêm luận cứ để hoàn thiện Báo cáo tổng kết sớm trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết của Đảng về vấn đề này.
Hội nghị “Diên hồng” về phát triển tam nông trong giai đoạn mới
Các đại biểu tham dự Hội nghị đã tập trung bàn luận các nội dung nhằm đánh giá, làm rõ những nhận định, phân tích trong dự thảo Báo cáo tóm tắt tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết; đưa ra ý kiến về quan điểm, mục tiêu và các giải pháp chủ yếu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; từ kinh nghiệm và thực tiễn phát triển nông nghiệp của các nước, của địa phương và doanh nghiệp, đề xuất về các mô hình, giải pháp có tính đột phá để phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam trong thời gian tới; đề xuất các giải pháp để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; nâng cao năng lực, hiệu lực quản lý nhà nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Nhằm góp phần làm rõ hơn tình hình triển khai, kết quả và thành tựu thực tế khi thực hiện Nghị quyết 26, đại biểu các tỉnh Đồng Tháp, Hà Tĩnh, Lâm Đồng đã trình bày tham luận. Thông qua các đầu cầu trực tuyến tại Hội nghị, ông Võ Quang Huy (tỉnh Long An), đại diện nông dân tiêu biểu đã trao đổi về quá trình phát triển cơ sở sản xuất nông sản của ông từ những ngày đầu Nghị quyết 26 được ban hành. Cũng trong Hội nghị, ông Nathan Belete, Giám đốc Phụ trách khối nông nghiệp và thực phẩm toàn cầu (Ngân hàng Thế giới) với những kinh nghiệm từ một chuyên gia tài chính trong nông nghiệp quốc tế, đã mang đến một góc nhìn khách quan, mới mẻ có thể làm sáng tỏ tiềm năng cũng như mở ra nhiều cơ hội mới thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững tại Việt Nam trong tương lai.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, qua thực tế 10 năm triển khai, Nghị quyết 26 đã khẳng định tính đúng đắn của một chủ trương mang tầm chiến lược của Đảng và Nhà nước ta. Nông nghiệp đã có bước phát triển vượt bậc, bộ mặt nông thôn khởi sắc, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn ngày càng được nâng cao; tái cơ cấu nền nông nghiệp chuyển dịch theo hướng tích cực, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, sản xuất sản phẩm có chất lượng, giá trị gia tăng cao, tham gia nhiều hơn vào chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu.
Giá trị sản phẩm thu được trên 1ha đất trồng trọt đã tăng từ 54,6 triệu đồng/ha năm 2010 lên 83 triệu đồng/ha năm 2015; đến năm 2017 đạt trên 90 triệu đồng/ha. Bình quân lương thực đầu người tăng từ 497 kg/năm lên 520 kg/năm, đưa Việt Nam vào nhóm 6 nước hàng đầu về chỉ số này, trở thành quốc gia bền vưỡng an ninh lương thực.
Từ một nước nhập khẩu nông sản, hiện nay nông sản Việt Nam đã có mặt trên 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, đứng thứ hai Đông Nam Á và thứ 15 thế giới về kim ngạch xuất khẩu nông sản. Năm 2018, xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 40,5 tỷ USD. KH&CN có đóng góp quan trọng trong thành tựu chung đó. Thủ tướng cho rằng, “vai trò của KH&CN rất quan trọng, không có KH&CN thì khó thành công”.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị
Thủ tướng cũng đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế cần tập trung khắc phục như đầu tư cho nông nghiệp còn khá thấp; số dân làm nông nghiệp còn khá cao; số doanh nghiệp trực tiếp đầu tư sản xuất nông nghiệp chỉ chiểm khoảng 1% tổng số doanh nghiệp (7.600 doanh nghiệp), trong đó đa phần là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và siêu nhỏ; vẫn còn tình trạng sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu quá mức, không đúng quy định trong nông nghiệp, đặc biệt là việc kiểm soát dự lượng kháng sinh, chất cấm…
Theo Thủ tướng, việc giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, trước hết phải khơi dậy tinh thần yêu nước, tự chủ, tự lực, tự cường vươn lên của nông dân. Đảng, Nhà nước ta phải cùng với nông dân, sống trong lòng nông dân để làm cuộc cách mạng mới trong nông nghiệp và nông thôn. Cần phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước.
Thủ tướng nhấn mạnh, phải sớm khắc phục tồn tại, yếu kém trong phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện nay. Thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 phải được áp dụng mạnh mẽ vào nông nghiệp như thanh toán điện tử qua điện thoại thông minh, khi mà gần 70% số dân dùng điện thoại thông minh. Tư duy chậm trễ dẫn tới không có hành động kịp thời, cản trở sự phát triển của đất nước, trong đó có phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Thủ tướng cũng cho rằng, cần khắc phục việc sản xuất nhỏ lẻ, manh mún; thay đổi tư duy, cách làm; sản xuất nông nghiệp phải xuất phát từ nhu cầu thực tế sản xuất, gắn chặt với yêu cầu thị trường, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất được nguồn gốc.
Thủ tướng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương, Bộ NN&PTNT chủ trì nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến tại Hội nghị để cùng Ban Chỉ đạo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 26 hoàn thiện báo cáo tổng kết, đồng thời chủ động xây dựng dự thảo Nghị quyết về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chủ trương, giải pháp về phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân đến năm 2020, giai đoạn tới năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trình Bộ Chính trị xem xét trong tháng 12/2018.
Trước đó, buổi sáng cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì lễ cắt băng khai mạc Triển lãm quốc gia giới thiệu thành tựu phát triển nông nghiệp, nông thôn với quy mô hơn 100 gian hàng của các bộ, ngành, địa phương, viện nghiên cứu, doanh nghiệp tiêu biểu, tổ chức tín dụng và doanh nghiệp công nghệ hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu cắt băng khai mạc Triển lãm quốc gia về thành tựu 10 năm thực hiện Nghị quyết 26.
Điểm nhấn của triển lãm là những sản phẩm công nghệ mới nhất trong nghiên cứu nông nghiệp và thực hành sản xuất để hỗ trợ nông dân và các doanh nghiệp phát triển bền vững, cụ thể như: Mô hình máy cơ khí trong nuôi trồng, thu hoạch và chế biến, công nghệ cảm biến (không khí và đất, nhiệt độ ẩm, cây trồng, sức khoẻ cơ sở hạ tầng), sinh trắc học chăn nuôi, GPS, RFID, IoT, Quản lí dữ liệu/phân tích, Dữ liệu mở, tự động hoá, máy học, trí tuệ nhân tạo, trang trại kết nối, ứng dụng đám mây…
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm gian hàng của Bộ KH&CN tại Triển lãm.