Cứu sống một em bé thoát vị hoành rất nặng nhờ công nghệ phẫu thuật nội soi

GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City- người đã dày dạn kinh nghiệm phẫu thuật cho các trẻ dị tật như thế này đã có cuộc trao đổi với phóng viên truyenthongkhoahoc.vn về những thành công của việc làm chủ công nghệ phẫu thuật nội soi này.


Tỉ lệ sống sau sinh cho những trẻ mắc dị tật thoát vị cơ hoành bẩm sinh là rất thấp

Thưa GS, được biết, bệnh nhân phải mổ lần này là trường hợp đầu tiên bị thoát vị hoành nặng phải thở máy cao tần, thở máy NO được cứu sống sau phẫu thuật nội soi ở Việt Nam. GS có thể cho biết sơ qua về tình trạng của bệnh nhi này?

Cháu bé là con chị Bùi Thu Trang (ở Hà Nội). Cháu đã bị phát hiện dị tật bẩm sinh bất thường khi mang thai đến tuần 34, qua siêu âm chẩn đoán trước sinh. Với dị tật này, trẻ rất dễ bị suy hô hấp với nhiều diễn biến khó lường, tỉ lệ tử vong lên tới 50% nên gia đình rất lo lắng. Vợ chồng chị đã quyết định sinh em bé ở Vinmec để có những điều kiện tốt nhất chữa trị cho con. Đúng như tiên lượng của các bác sĩ Vinmec, ngay khi vừa lọt lòng, do thoát vị hoành, toàn bộ ruột non, ruột già, lách của bé bị đẩy lên cao hơn so với bình thường, chèn ép vào phổi khiến thể tích phổi của bé dưới 1/3 thông thường. Bé bị tăng áp động mạch phổi nặng, suy thận, sốc nhiễm trùng nặng do nhiễm khuẩn từ mẹ. Do có sự chuẩn bị từ trước nên ngay lập tức bé được hồi sức tích cực sau sinh bằng máy thở cao tần, đồng thời sử dụng thuốc hạ áp động mạch phổi, hít khí NO ngay từ ngày thứ 2. Sau 5 ngày hồi sức tích cực như vậy, tình trạng huyết động, hô hấp ổn định hơn, nhưng áp lực động mạch phổi không cải thiện nhiều.

GS có thể cho biết, tỷ lệ trẻ mắc dị tật thoát vị hoành bẩm sinh ở thế giới và Việt Nam là như thế nào?

Theo thống kê chưa đầy đủ, hàng năm có hàng trăm trẻ sơ sinh bị thoát vị cơ hoành bẩm sinh. Nhiều trẻ được cứu sống, nhưng cũng có không ít trường hợp bị suy hô hấp nặng, không được chẩn đoán sớm và có kế hoạch hồi sức, phẫu thuật kịp thời nên không cứu chữa được. Ở Việt Nam, trẻ mắc dị tật này khá cao từ 1 – 2/ 1000 trẻ nhưng tỉ lệ sống sau sinh cho những trẻ bị tăng áp lực phổi nặng tương tự ca bệnh này từ trước đến nay rất thấp. Bởi nhiều trường hợp mắc dị tật ở mức độ nặng bị bỏ sót không được phát hiện dị tật trong bào thai, trong khi đó khi trẻ sinh thường ra có những diễn biến nguy kịch ngay. Đây là trường hợp đầu tiên thoát vị cơ hoành, kết hợp tăng áp lực động mạch phổi, suy thận, suy hô hấp phải thở máy cao tần, khí NO được cứu sống bằng mổ nội soi ở Việt Nam. Nếu không có hệ thống hồi sức đồng bộ hỗ trợ trong quá trình chăm sóc đặc biệt nhất trong khoa Sơ sinh, cháu bé sẽ không thể duy trì được sự sống và trở lại khỏe mạnh như vậy.

GS có khuyến cáo gì cho các các bà mẹ khi mang thai để phòng ngừa các dị tật bất thường cho thai nhi?

Các bà mẹ khi mang thai cần tuân thủ thăm khám bác sĩ sản khoa định kỳ. Nếu trẻ bị dị tật, các bác sĩ có thể chuẩn bị kế hoạch chăm sóc, cứu sống em bé ngay sau sinh.

Thành công nhờ trang thiết bị hiện đại và làm chủ công nghệ

Ca phẫu thuật đã rất thành công và được xem là trường hợp đầu tiên một trẻ sơ sinh được cứu sống nhờ phương pháp mổ nội soi ở Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City. GS có thể cho biết diễn biến của ca phẫu thuật này như thế nào?

Cháu bé sau khi chào đời đã được quyết định phẫu thuật ngay bởi chỉ thời gian vài phút để di chuyển xuống phòng mổ cũng tiềm ẩn diễn biến khó lường. Chính vì nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhi cao nên tôi đã quyết định phẫu thuật ngay tại buồng hồi sức sơ sinh và mổ nội soi để hạn chế tối đa các sang chấn đối với em bé. Trong khi mổ, bé vẫn tiếp tục phải thở máy thở cao tần và khí NO.

Sau cuộc mổ kéo dài chỉ hơn 1h đưa các tạng về đúng vị trí bình thường, bé tiếp tục được các bác sĩ khoa Sơ sinh Vinmec chăm sóc trong các điều kiện tối ưu về phương tiện hỗ trợ và chế độ dinh dưỡng. Sau 1 tuần, bé đã hoàn toàn cai được máy thở, cai hoàn toàn oxy, tự bú mẹ được, dừng các thuốc vận mạch, kháng sinh. Bé đã được xuất viện ngày 01/11, nặng 3,5kg, trở về nhà trong niềm vui của gia đình, sau hơn 3 tuần nằm viện.

GS có thể nói gì về những yếu tố tạo nên sự thành công của ca mổ của Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City?

Có thể nói, đây là trường hợp đầu tiên thoát vị cơ hoành, kết hợp tăng áp lực động mạch phổi, suy thận, suy hô hấp phải thở máy cao tần, khí NO được cứu sống bằng mổ nội soi ở Việt Nam. Nếu không có hệ thống hồi sức đồng bộ hỗ trợ trong quá trình chăm sóc đặc biệt tại khoa Sơ sinh của Vinmec cùng sự làm chủ về công nghệ phẫu thuật nội soi của đội ngũ bác sĩ tại đây cháu bé sẽ không thể duy trì được sự sống và trở lại khỏe mạnh như vậy. Với hệ thống thiết bị hiện đại, đồng bộ của Vinmec, hiện nay bệnh viện đã trở thành đơn vị điều trị thành công và uy tín đối với bệnh nhi bị thoát vị hoành bẩm sinh.

Sáng 01/11/2015, gia đình chị Bùi Thu Trang (ở Hà Nội) vui mừng đón con trở về nhà sau gần 1 tháng được phẫu thuật và chăm sóc tại Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City. Em bé là trường hợp đầu tiên bị thoát vị hoành nặng phải thở máy cao tần, thở máy NO được cứu sống sau phẫu thuật nội soi ở Việt Nam. Nhớ lại những thời khắc không chỉ khó khăn đối với em bé mà cũng là thử thách lớn cả với gia đình, bố bé- anh Đào Nam Phong xúc động: “Không có GS Liêm, rất có thể vợ tôi không thể không thể vững vàng và hồi phục như hôm nay. Cũng nhờ bàn tay vàng của GS Nguyễn Thanh Liêm mà con tôi mới có cuộc sống hôm nay”.