Tăng cường liên kết 3 nhà: Nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp

Khuyến khích ứng dụng, phát triển KH&CN

FIRST là dự án đầu tiên do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ và được Bộ KH&CN trực tiếp triển khai bằng việc thành lập Ban Quản lý chuyên trách. Tổng mức đầu tư của Dự án lên đến 110 triệu USD và thực hiện trong vòng 60 tháng kể từ ngày 23/10/2013.

Dự án hướng đến xây dựng và thí điểm triển khai một số chính sách mới, góp phần hoàn thiện khung chính sách quốc gia khuyến khích phát triển KH&CN; nâng cao năng lực của các tổ chức KH&CN theo hướng chủ động gắn kết chặt chẽ với nhu cầu của thị trường và doanh nghiệp; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp, thúc đẩy sự hình thành và phát triển của các doanh nghiệp KH&CN.

Tính đến nay, Dự án đã tài trợ được 11 dự án. Các dự án đang triển khai và có những kết quả bước đầu khá khả quan như: “Làm chủ công nghệ chọn tạo và nâng cao năng lực sản xuất giống lúa có các đặc tính nổi trội và giá trị kinh tế cao, góp phần đảm bảo sự tự chủ của Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long”; nhóm hợp tác “Nghiên cứu công nghệ chế tạo một số vacxin và thuốc thú y phòng, trị bệnh cho vật nuôi” do Công ty Cổ phần Thuốc Thú y Đức Hạnh là thành viên đứng đầu;…

Theo ông Lương Văn Thắng- Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án, tiếp nối đợt kêu gọi lần 1 (năm 2013), Dự án FIRST lần 2 sẽ được tổ chức theo một quy trình tối ưu, bám sát những quy định trong nước và tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế. Các tiêu chí đánh giá được hướng dẫn rõ ràng với mong muốn tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức và doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận đến Dự án.

Điểm mới của Dự án FIRST triển khai trong năm 2016 so với lần 1 nằm ở số lượng hợp phần. Nay số hợp phần đã giảm xuống còn 3 nhóm gồm: Chuyên gia giỏi nước ngoài (1a); Tổ chức KH&CN công lập (2a); Nhóm hợp tác nghiên cứu (2b2).

Được biết, một phần kinh phí tài trợ của Dự án sẽ được Ban Quản lý Dự án FIRST triển khai tài trợ cho các đề xuất thuộc Tiểu Hợp phần 1a của Dự án với nội dung “tài trợ cho Chuyên gia giỏi nước ngoài về Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo”. Theo ông Tạ Bá Hưng – Nguyên Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Chuyên gia phụ trách Hợp phần 1a của Dự án, mục đích của khoản tài trợ này nhằm khuyến khích các nhà khoa học giỏi nước ngoài. Cụ thể, gồm các chuyên gia là người Việt Nam ở nước ngoài về Việt Nam hỗ trợ, hợp tác với các tổ chức khoa học, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp trong nước để triển khai thực hiện các dự án hợp tác nghiên cứu và phát triển (R&D); đào tạo chuyển giao tri thức, thông qua đó nâng cao năng lực nghiên cứu, sáng tạo, phát triển doanh nghiệp cho các tổ chức khoa học, doanh nghiệp trong nước.

Tiểu Hợp phần này sẽ tài trợ cho các đối tượng là tổ chức nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp (công lập hoặc tư nhân), nhà nghiên cứu tư nhân hoặc các nhóm nghiên cứu của Việt Nam liên kết với các chuyên gia tài năng ở nước ngoài. Họ sẽ tham gia đề xuất để thực hiện các dự án hợp tác nghiên cứu, chương trình đào tạo hướng dẫn, thúc đẩy sự chuyển giao (tiếp nhận trong nước) hoặc phát triển các hoạt động nghiên cứu, các bí quyết và khuyến khích đầu tư về nghiên cứu khoa học tại Việt Nam.

Bên đối tác, tức là viện nghiên cứu, doanh nghiệp hay trường đại học Việt Nam sẽ đóng vai trò làm đại diện quản lý tài chính cho khoản tài trợ được nhận. Khoản tài trợ cho các chuyển gia giỏi về KH&CN và đổi mới sáng tạo không vượt quá mức kinh phí tối đa tương đương với 200.000 USD. Thời gian thực hiện đề xuất tối đa là 24 tháng và đảm bảo nguyên tắc mọi hoạt động cần phải được hoàn thành trước ngày kết thúc Dự án 30/6/2019, ông Hưng cho biết thêm.

Xác định rõ thế mạnh, đề xuất ý tưởng theo yêu cầu

Theo Ban Quản lý, từng hợp phần sẽ có kinh phí phù hợp, 2 Hợp phần 1a, 2a sẽ nhận 100% khoản kinh phí thực hiện với số tiền tối đa lần lượt là 200.000 USD và 4 triệu USD. Khoản tài trợ cho nhóm hợp tác nghiên cứu (2b2), nguồn vốn không quá 50% và kinh phí thực hiện dự án đề xuất tương ứng tối đa là 3 triệu USD.

Đề cập đến khoản kinh phí hỗ trợ cho các hợp phần, ông Vũ Văn Sơn - Trưởng phòng Đấu thầu Dự án FIRST đặc biệt lưu ý đối với các cá nhân, tổ chức có dự án được thụ hưởng hỗ trợ rằng Dự án sẽ không tài trợ cho các hoạt động về xây dựng mới, thu hồi đất hay tiền lương chuyên gia/cán bộ/viên chức đang làm việc tại đơn vị thụ hưởng.

Liên quan đến hướng dẫn lập hồ sơ đề xuất, ngoài hình thức nộp trực tiếp đến trụ sở Ban Quản lý Dự án, các cá nhân, đơn vị tham gia có thể nộp trực tuyến hết sức nhanh chóng, tiện lợi. Theo ông Sơn, “Sau khi đăng nhập vào địa chỉ www.first-most.vn, đơn vị muốn gửi hồ sơ cần tạo một tài khoản. Khi đã có tài khoản, bước tiếp theo là chọn hợp phần xin hỗ trợ, tạo biểu mẫu. Kế tiếp cần chữ kí + con dấu và kích chuột gửi về Ban Quản lý Dự án”.

Tại Hội thảo, với kinh nghiệm thực tế, các đại biểu đã chia sẻ các bài học kinh nghiệm của đơn vị đã xây dựng hồ sơ đề xuất tài trợ thành công. Đặc biệt, một số đơn vị có hồ sơ không hợp lệ cũng đã mạnh dạn chia sẻ những thiếu sót, nhầm lẫn trong quá trình chuẩn bị hồ sơ của mình. Theo ông Trần Ngọc Thạch – Viện trưởng Viện Lúa Đồng bằng Sông Cửu Long, đơn vị đã nhận được tài trợ của Dự án, việc nắm chắc quy định về 3 khoản tài trợ trước khi lập hồ sơ đề xuất là một điều tối quan trọng. Đồng thời phải xác định được rõ thế mạnh của mình như thế nào để đề xuất được ý tưởng theo yêu cầu của Dự án.


Qua trao đổi, thảo luận tại Hội thảo cho thấy, trong hồ sơ gửi đến, rất nhiều đơn vị đã hiểu nhầm đối tượng thụ hưởng, từ đó lập hồ sơ đề xuất bị sai so với quy định. Hay việc nắm không chính xác mức hỗ trợ dành cho hợp phần mà mình đăng ký xin hỗ trợ cũng sẽ bị loại hồ sơ. Có thể nói, việc hiểu đúng, nắm rõ kinh phí của từng hợp phần cũng như nguyên tắc tài trợ của Dự án, xác định được thế mạnh của đơn vị, xây dựng đề xuất phù hợp,… sẽ là những yếu tố quan trọng quyết định để có hồ sơ đề xuất chất lượng.

Hội thảo sẽ tiếp tục được tổ chức tại Đà Nẵng và Hà Nội. Đây là diễn đàn để Ban Quản lý Dự án, các nhà quản lý, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp gặp gỡ, trao đổi về cách thức xây dựng hồ sơ dự án, những kinh nghiệm của đợt đầu tư đầu tiên nhằm giúp các đơn vị chuẩn bị hồ sơ đề xuất có chất lượng tốt nhất trong đợt tiếp theo.