Trao đổi về chính sách và quy phạm về nhà máy điện hạt nhân, quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng

Các đại biểu đã nghe các bài trình bày và thảo luận, đóng góp ý kiến về 3 chủ đề chính như sau:

- Đánh giá các chính sách cần thiết của quốc gia cho phát triển điện hạt nhân (ĐHN) và đề xuất kế hoạch xây dựng phát triển trong 2 năm tới, tập trung cho các chính sách về quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng.
- Đánh giá hiện trạng hệ thống văn bản quy phạm cần thiết cho phát triển điện hạt nhân và đề xuất kế hoạch xây dựng và hoàn thiện cho 2 năm tới.
- Đánh giá các bất cập trong quy định về cấp phép và thanh tra dự án ĐHN và kiến nghị sửa đổi các quy định liên quan trong nội dung chỉnh sửa Luật năng lượng nguyên tử trong thời gian tới.
Các đại biểu quốc tế cũng đã nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về xây dựng, hoàn thiện chính sách và văn bản quy phạm về điện hạt nhân; có thể rút ra nhiều bài học quý áp dụng cho Việt Nam; cụ thể như sau:
- “Dịch vụ tư vấn của công ty Lightbridge cho cơ quan pháp quy hạt nhân của UAE” do đại diện của Công ty Lightbridge trình bày;
- “Hiện trạng và quy trình cấp phép cho các NM.ĐHN ở Trung Quốc” (Giới thiệu về quá trình cấp phép một số NM.ĐHN do Hoa Kỳ xây dựng tại Trung Quốc) do đại diện của Công ty Westinghouse trình bày;
- “Công tác cấp phép cho tái khởi động các NM.ĐHN của Nhật bản sau Fukushima” do đại diện của Cơ quan Pháp quy hạt nhân Nhật Bản (NRA) trình bày; và
- “Kinh nghiệm của Nhật Bản trong xử lý ô nhiễm phóng xạ môi trường của NM.ĐHN” do đại diện của Công ty Phát triển năng lượng hạt nhân quốc tế Nhật Bản (JINED) trình bày”.

Tiểu ban 1 đã hoàn thành chương trình làm việc dự kiến và đã đưa ra một số kết luận và đề xuất như sau:
(1) Sớm sửa đổi, bổ sung Luật năng lượng nguyên tử; đặc biệt các quy định nhằm nâng cao thẩm quyền và năng lực cho cơ quan pháp quy hạt nhân, các quy định mang tính chính sách về quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; các quy định về cấp giấy phép, nhất là cấp giấy phép cho NM.ĐHN.
(2) Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật cho dự án NM.ĐHN:
- Trong thời gian tới, một số công việc cần thực hiện như rà soát lại danh mục các văn bản cần xây dựng, rà soát nội dung các văn bản hiện có, sửa đổi luật năng lượng nguyên tử và các văn bản liên quan, xây dựng các văn bản mới.
- Để thực hiện điều này, cần tăng cường nguồn nhân lực, dành nguồn kinh phí phù hợp cho việc xây dựng văn bản.
(3) Đối với quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng
- Thành lập quỹ quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng;
- Thành lập công ty quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu đã qua sử dụng;
- Thực hiện công tác triển khai nghiên cứu các nội dung có liên quan.
(4) Về cấp phép: Chỉnh sửa Luật năng lượng nguyên tử liên quan đến cấp phép NM.ĐHN, đưa ra các nội dung cần bổ sung, sửa đổi.
(5) Về thanh tra: Công tác thanh tra cần tiến hành ngay từ giai đoạn đầu tiên trong vòng đời của NM.ĐHN. Trong công tác thanh tra, Cơ quan pháp quy hạt nhân của Việt Nam có thể ký hợp tác với Cơ quan pháp quy của nước xuất khẩu công nghệ cho Việt Nam về hoạt động thanh tra như bài học kinh nghiệm của Trung Quốc với Hoa Kỳ khi triển khai dự án điện hạt nhân sử dụng công nghệ AP-1000./.