Nghiên cứu, phân tích thực trạng công tác bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống văn hóa – lịch sử của thành phố trong xây dựng nông thôn mới cho thấy, thời gian qua, thành phố đã chú trọng và không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác này trên mọi lĩnh vực từ sưu tập; thăm dò, khai quật; bảo quản, tu bổ, chống xuống cấp, tôn tạo, phục hồi các giá trị văn hóa – lịch sử đến việc sử dụng, khai thác, tuyên truyền, giáo dục, quảng bá các giá trị này. Nhờ đó, các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân, đồng thời góp phần đưa các giá trị truyền thống trở thành kho tài nguyên vô giá phục vụ phát triển du lịch, dịch vụ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Tuy nhiên, việc bảo tồn, phát huy các giá trị này vẫn chưa toàn diện và tương xứng với tiềm năng. Nhận thức của một số chính quyền địa phương về bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống văn hóa – lịch sử chưa cao; Các thiết chế văn hóa phục vụ cho các hoạt động văn hóa, nghệ thuật của các làng văn hóa chưa được quan tâm đầu tư đồng bộ; Một số địa phương tiến hành xây dựng mới và trùng tu di tích lịch sử - văn hóa nhưng lại chưa gắn với cảnh quan di tích, bị yếu tố hiện đại lấn át làm mất đi giá trị truyền thống vốn có…
Trước thực trạng đó, nhóm nghiên cứu đã đề xuất 6 nhóm giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa trong xây dựng nông thôn mới ở thành phố, gồm: Tiếp tục nâng cao năng lực và hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội đối với nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa; Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ, phát huy giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa; Tiếp tục xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, thuận lợi cho việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa; Xây dựng một thiết chế văn hóa hợp lý, đào tạo nguồn lực cán bộ quản lý văn hóa có tâm huyết và trình độ chuyên môn phù hợp; Tăng cường các nguồn lực vật chất cho công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa; và Gắn bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đặc biệt là phát triển du lịch.
Nếu được triển khai trong thực tế, những giải pháp này sẽ góp phần quan trọng bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống trong xây dựng nông thôn mới ở thành phố Hải Phòng.